Dziewanna

Dziewanna ma właściwości lecznicze które znane są od starożytności, ceniona jest zwłaszcza za skuteczność w leczeniu dolegliwości dróg oddechowych (łagodzi suchy kaszel i zmniejsza ból gardła). Dziewanna wykazuje działanie rozluźniające i przeciwbólowe. W zielarstwie najczęściej używa się dziewannę wielkokwiatową i dziewannę drobnokwiatową. Korzeń dziewanny bywa stosowany w mieszankach ułatwiających zasypianie oraz w mieszankach w ostrych stanach zapalnych płuc. Liść i ziele dziewanny najczęściej jest używane w formie nalewki lub suszu, czasami łączy się je z kwiatem. Z liści można robić herbatkę (np. na kaszel), ale jest w niej dużo miniaturowych włosków które mogą podrażniać gardło. Zielarze amerykańscy polecają liść do palenia w formie kadzidełka lub papierosów. Z kwiatów dziewanny robimy: syropy, nalewki, napary oraz słynny olej do bolących uszu ze świeżych kwiatów dziewanny. Żywica która zapachem przypomina wanilię działa przeciwzapalnie ale w dużych ilościach ma działanie odurzająco-nakrotyczne.

Ciekawostka: Nasiona tych roślin cechują się zachowywaniem zdolności do kiełkowania nawet przez ponad 100 lat.

Chociaż większość dziewann ma wystarczająco dekoracyjny wygląd to poleca się do uprawy mieszańce ozdobne o rzadkich kolorach kwiatów i niskiej budowie przystosowanych nawet do małych ogrodów lub do uprawy w pojemnikach dziewanna ogrodowa (Verbascum X hybrida).

Polecane odmiany dziewanny:

Rosie - tworzy dużą rozłożystą rozetę srebrzysto-zielonych liści z której wyrastają liczne łodygi zwieńczone gronami różowych kwiatów

Plum smokey - z rozety o dużych, włochatych liściach, wyrastają proste i sztywne pędy zakończone gęstymi gronami ciemno-różowych kwiatuszków

Sugar plum - w czasie kwitnienia nad rozetą włochatych dużych liści wyrastają proste pędy zakończone zbitymi gronami fioletowych kwiatów. Roślina może być ozdobą rabaty kwiatowej i nadaje się do pojemników. Pędy można ścinać do bukietów. Kwiaty przywabiają motyle. Dorasta do 30 cm (przy kwitnieniu 55 cm). Kwitnie od sierpnia do października.

Honney Dijon - dość kompaktowa odmiana tworzy niskie, gęste rozety o wysokości 15-20 cm i 40 cm szerokości ze sztywnych, zielonych, nieco szorstkich i owłosionych, lancetowatych liści o wyrazistej fakturze nerwów. Pędy kwiatowe (do 45 cm) wyrastają z rozety i zakończone są wyprostowanymi, długimi kwiatostanami, złożonymi z brzoskwiniowo-miodowych kwiatów, ozdobionych fioletowym oczkiem. Kwitnie obficie od późnej wiosny do późnego lata.

Dark Eyes karłowa odmiana od czerwca do sierpnia zdobiona efektownymi wielobarwnymi kwiatami. Kwiaty są duże kremowo-żółte z wyraźnym kasztanowym środkiem. Wydają bardzo przyjemny zapach, dzięki czemu są atrakcyjne dla motyli.

Dziewanna ogrodowa jest rośliną dwuletnią. W pierwszym roku wytwarza gęstą niską rozetę liściową, z której w następnym sezonie wyrasta wysoki, silny, wyprostowany pęd, wysokości 100-130 cm (niekiedy nawet osiąga do 180 cm). Liście pokryte gęstym srebrzystym kutnerem (włoskami) u podstawy rośliny są duże, wyżej coraz mniejsze. Żółte kwiaty rozwijają się kolejno, zaczynając od najniższych na pędzie.dobrze tolerują niedostatek wody i palące słońce. Wysokie strzeliste pędy sprawiają, że dominuje ona w każdej kompozycji. Nadaje się do ogrodów zakładanych na piasku i żwirowych. Sprawdza się też w sąsiedztwie nowoczesnej architektury. Może rosnąć jako soliter wyeksponowana na jednolitym tle, lub w kompozycjach z innymi mało wymagającymi gatunkami.

Wymagania i uprawa

Dziewanna najlepiej rośnie na glebie przepuszczalnej, ubogiej w składniki pokarmowe (nawet na piasku), w miejscu ciepłym i dobrze nasłonecznionym. By dobrze rosnąć nie potrzebuje nawożenia i jest w pełni mrozoodporna. Dziewanna ogrodowa nie powinna mieć aż tak jałowych stanowisk i można ją zasilać nawozem mineralnym, oraz zaleca się ją okrywać na zimę. Dziewanna jest rzadko atakowana przez choroby i szkodniki, a największym dla niej zagrożeniem jest nadmiar wody. Dzięki palowym, głęboko sięgającym korzeniom roślina sama zadba o składniki pokarmowe oraz wodę i lepiej zniesie suszę niż zalanie. Roślinę rozmnaża się przez wysiew nasion.