Oliwnik

Jak wygląda oliwnik?

Oliwniki to krzewy lub drzewa osiągające nawet do 14 m wysokości. Posiadają eliptyczne zimozielone lub opadające liście na zimę. Ich kolorystyka może różnić się w zależności od gatunku lub odmiany. Srebrzyste, zielone, a nawet żółto-zielone. Kwiaty pojawiają się w kącikach liści pojedynczo lub po kilka sztuk. Mają rurkowaty lub przypominający dzwonki kształt, są obupłciowe, wydzielające silny słodki zapach. Są miododajne. Mogą mieć barwę żółtą, białą lub kremową. Po przekwitnięciu pojawiają się pozorne owoce w postaci nibypestkowca. Prawdziwym owocem jest pestka otoczona nibyowocnią, która może być sucha i srebrzysta, lub mięsista i czerwona.

Gatunki i odmiany oliwnika

Najbardziej rozpowszechniony w Polsce jest Oliwnik wąskolistny Elaeagnus angustifolia o szarozielonych, czasem wręcz srebrzystych listkach, które mają wąski eliptyczny kształt, podobne do liści oliwki lub wierzby. Młode pędy tego gatunku również pokryte są srebrzystymi włoskami. Na starszych pędach w miejsce włosków pojawiają się niewielkie ciernie. Gatunek ten dorasta nawet do 10 m wysokości, a jego pędy układają się nieregularnie, przewieszając się, tworzą malowniczą koronę. Jego kwitnienie rozpoczyna się w maju i trwa do lipca. Kwiaty srebrzyste z zewnątrz a żółte w środku, przyciągają swym nektarem mnóstwo pszczół. Po przekwitnięciu pojawiają się niewielkie, jadalne owoce nieprzekraczające długości 1 cm, pokryte srebrzystą skórką.

Kolejnym gatunkiem uprawianym w Polsce jest Oliwnik baldaszkowy Elaeagnus umbellata, osiągający do 4 m wysokości. Posiada szerokie, lancetowate liście. Ich wierzchnia strona jest zielona z jaśniejszymi plamami, a od spodu pokryte są srebrzystymi włoskami. Kwitnie obficie od czerwca. Posiada niewielkie, białożółte kwiaty, licznie zebrane w kępki w kątach liści. Kwiaty są pachnące i miododajne. Po przekwitnięciu pojawiają się czerwone, niewielkie owoce dojrzewające we wrześniu i długo utrzymujące się na roślinie. Owoce są jadalne i najlepiej smakują w listopadzie.

Jeden z gatunków Oliwnika uprawianym szczególnie ze względu na smak ich jadalnych owoców jest Oliwnik wielokwiatowy Elaeagnus multiflora. Ten gatunek dorasta do 3 m wysokości i rośnie w formie krzewu lub niewielkiego drzewa. Posiada owalne liście, zielone, skórzaste, od spodu srebrzyste, opadające na zimę. Kwitnie w maju, a jego kwiaty obficie pojawiają się w maju. Kwiaty oliwnika są niewielkie, słodko pachnące, jasnożółte lub białe. Ten gatunek jest również wybitnie miododajny. We wrześniu dojrzewają pojawiające się latem czerwonobrązowe owoce, mające słodko-kwaśny smak.

Jednym z najbardziej ozdobnych oliwników, jest Oliwnik Ebbinga o zimozielonych liściach. Jest to skrzyżowanie oliwnika wielkolistnego i kłującego. W obrębie tego gatunku znajdują się odmiany dorastające do 4 m wysokości. Ich liście są długie i szerokie, skórzaste, delikatnie szorstko owłosione, niejednobarwne. W zależności od odmiany mają zielono żółtą, zielono białą lub zielono kremową barwę. Jasny odcień występuje w formie nieregularnych brzegów i pokrywa ją w różnym stopniu blaszkę liściową. W naszym kraju ze względu na słabą odporność uprawiany jest w pojemnikach. Kwitnie obficie na biało. Kwiaty niewielkie, białe, pojawiające się późną jesienią.

Uprawa Oliwnika

Uprawa oliwnika nie jest skomplikowana. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych. Nie ma on dużych wymagań, rośnie dobrze nawet na ubogich i suchych glebach, dlatego każdy, nawet początkujący ogrodnik poradzi sobie z jego pielęgnacją. Wyjątkiem jest Oliwnik ebbinga, który potrzebuje więcej uwagi. Może przemarznąć, dlatego zimą powinniśmy chować go w chłodnym pomieszczeniu. Często wytwarza on gałązki pokryte całkowicie zielonymi liśćmi, które zaburzają jego wygląd i należy usuwać. Roślina nie wymaga cięcia, chyba że lekko formującego, ograniczającego jego rozmiary. Oliwniki jednak bardzo dobrze znoszą cięcie.

Zastosowanie Oliwnika

Walory estetyczne tej rośliny są niezaprzeczalne. Można sadzić go w kompozycjach z innymi sucholubnymi roślinami. Szczególnie oliwnik wąskolistny, mający egzotyczny wygląd, dodaje śródziemnomorskiego charakteru w ogrodzie. Oliwniki ebbinga idealnie nadają się do aranżacji tarasów i balkonów. Z oliwnika wąskolistnego można tworzyć również strzyżone żywopłoty, które niestety zimą są ażurowe. Oprócz walorów dekoracyjnych oliwniki mają również zastosowanie w lecznictwie i dietetyce. Owoce zawierają dużo witamin. Liście i kwiaty, z których można uzyskać ekstrakt, ma działanie antyoksydacyjne.