Rośliny bożonarodzeniowe
Zimowe miesiące są na ogół szare, ponure i nie napawają optymizmem. Na ogólną chandrę może też wpływać brak słońca, czy niskie temperatury na zewnątrz. Dlatego w okresie świątecznym warto poprawiać sobie nastrój, także za pośrednictwem roślin bożonarodzeniowych. Grudzień jest najbardziej radosnym miesiącem zimy. Oczekiwanie na święta, nowy rok i wszystkie przygotowania często zmieniają nasze codzienne postrzeganie rzeczywistości. W ogólnym pośpiechu i ferworze świątecznych zakupów nie zapominajmy o roślinach bożonarodzeniowych. Mają one niezwykłą moc umilenia nam świątecznego czasu, a oprócz tego pełnią rolę wspaniałej dekoracji. Rośliny bożonarodzeniowe to przede wszystkim ostrokrzew i jemioła. W tym wpisie przybliżymy trochę ich tematykę.
Ostrokrzew – uprawa
Ostrokrzew to obok choinki najważniejsza roślina bożonarodzeniowa, o wiecznie zielonych, błyszczących liściach i pięknych, czerwonych owocach. Uprawiany jest głównie w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej. Można wyróżnić aż około 400 odmian ostrokrzewu, niektóre z nich stanowią nie krzewy, a wysokie drzewa. Wśród ostrokrzewów znajdziemy gatunki o różnych kształtach i kolorach liści (np. brunatnym, pstrym, żółtym, kremowym) oraz o różnych kolorach owoców (np. granatowo-czarnym lub żółtym). Z racji tego że ostrokrzew uprawiany jest w gruncie, stanowi wspaniałe urozmaicenie ogrodu.
Najpopularniejsze w Polsce są 3 gatunki ostrokrzewu: mieszaniec – ostrokrzew Meservy (Ilex x meserveae), ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium) i ostrokrzew karbowanolistny (Ilex crenata). Warto pamiętać, że jeżeli chcemy uzyskać piękne owoce, powinniśmy posadzić obok siebie dwie sztuki tego krzewu. Wynika to z tego, że ostrokrzew jest krzewem dwupiennym i aby odmiana żeńska efektownie owocowała, potrzebuje męskiego odpowiednika. Na kilka roślin żeńskich wystarczy posadzić jedną męską. Jest to roślina na ogół wytrzymała na lekkie zimy. Jednak srogie mrozy i ekstremalnie niskie temperatury, mogą bardzo uszkodzić ostrokrzew, dlatego wymaga on okrycia na zimę. Czerwone owoce pojawiają się późną jesienią.
Należy bezwzględnie pamiętać o tym, że owoce ostrokrzewu są trujące i w żadnym wypadku nie wolno ich jeść. Jest to szczególnie istotne jeżeli mamy małe dzieci, które zaciekawione czerwonymi owocami mogłoby zechcieć ich spróbować.
Ostrokrzew – wykorzystanie
Ostrokrzew wykorzystywany jest najczęściej do różnego rodzaju ozdób świątecznych, a także do świątecznych wieńców. Ta roślina bożonarodzeniowa łączy w sobie dwa kolory – zieleń i czerwień, które przecież nieodzownie kojarzą nam się ze Świętami Bożego Narodzenia.
Zwyczaj przyozdabiania domów ostrokrzewem ma swoje korzenie w tradycji krajów anglosaskich, ale stopniowo przyjmuje się również u nas. Dlatego coraz więcej osób wykorzystuje ostrokrzew do świątecznego ozdabiania domów i miejsc pracy.
Według dawnych wierzeń, gałązki ostrokrzewu mają niezwykłą moc odstraszania złych duchów. Celtowie wierzyli, że wieniec z ostrokrzewu powieszony na drzwiach domostwa ma zapewniać ochronę domowników przed demonami. W Polsce ze względu na kontekst kulturowy i religijny przyjęły się wierzenia, że ostre listki symbolizują koronę cierniową, a czerwień owoców nawiązuje do krwi Chrystusa. Zieleń zaś, ogólnie uważana jest za symbol nadziei.
Jemioła – charakterystyka
Jemioła nie jest na ogół rośliną, którą można uprawiać w sposób zorganizowany. Rośnie najczęściej na drzewach w charakterze pasożytniczym. Ma zielony kolor, drobne listki i białe, okrągłe owoce. Do jej rozprzestrzeniania przyczyniają się ptaki, które skuszone smacznymi owocami, zjadają je i rozsiewają nasiona jemioły. Zdarza się, że jeżeli jemioła rozrasta się w koronie drzewa za bardzo, może to zagrozić jego zdrowiu i doprowadzić nawet do obumarcia. Bytując na drzewie, pobiera od niego potrzebne do życia sole mineralne i wodę. Podobnie jak ostrokrzew jemioła jest rośliną dwupienną – aby mogła kwitnąć i owocować musi znaleźć się obok siebie dwie sztuki różnych odmian – męskiej i żeńskiej.
Jemioła – wykorzystanie
Jemioła jest jednym z najbardziej znanych symboli bożonarodzeniowych. Tradycja związana z nią przybyła do nas z Niemiec. Panuje przekonanie, że zawieszona u sufitu lub na drzwiach domu, zapewnia domownikom dobrobyt i szczęście na kolejny rok. Z jemiołą związany jest także zwyczaj bezkarnego całowania, w okresie świątecznym i noworocznym. Panowie po każdym takim pocałunku, powinni zerwać jeden owoc jemioły i powtarzać tę czynność, aż wszystkie owoce zostaną zerwane. Celtowie wierzyli, że w ten sposób mężczyźni zapewniają sobie dar największej płodności. Podobnie jak w przypadku ostrokrzewu, niektórzy wierzą również że jemioła chroni domostwa i wszystkich domowników przed złymi duchami i negatywnymi mocami.
Nie można zapominać, że jemioła to nie tylko symbol Świąt Bożego Narodzenia, ale także roślina lecznicza. Wytwarza się z niej m. in. leki na nadciśnienie. Jednak nie wolno spożywać owoców jemioły na własną rękę, ponieważ zjedzone w taki sposób, są trujące.
