Kategorie

Sklep Internetowy

Filtruj

Cena

Cena

  • 18,00 zł - 27,00 zł

Stanowisko

Stanowisko

Wilgotność gleby

Wilgotność gleby

Ph gleby

Ph gleby

Termin kwitnienia

Termin kwitnienia

Docelowa wysokość

Docelowa wysokość

Pora owocowania

Pora owocowania

Morela

Morela

Morela pospolita/zwyczajna (Prunus armeniaca)

Gatunek pochodzący z Azji – pierwotnie występował na obszarze Chin, Kirgistanu i Korei. Może mieć pokrój drzewiasty lub krzewiasty i osiągać do 8 m wysokości. Morela owocuje najczęściej w połowie lipca – rodzi dość duże, lekko spłaszczone kuliste pestkowce. Jest samopylna, więc do owocowania wystarczy pojedynczy osobnik. Owoce moreli wykorzystujemy do produkcji przetworów, np.: dżemów, kompotów czy marmolad a głównie spożywamy je na surowo, suszone lub w syropie. Są bogatym źródłem β-karotenu i kwasu asparaginowego. Zawierają także potas (275 mg w 100 gramach), żelazo, fosfor i witaminę B (tej ostatniej mają aż 25 razy więcej niż brzoskwinie!).

Morela jest stosunkowo odporna na niskie temperatury – wytrzymuje spadki do -30°C. Niestety należy do grupy drzew kwitnących bardzo wcześnie zazwyczaj jest to marzec/kwiecień a nawet wcześniej przez co jest narażona na przymrozki i kwiaty mogą przemarzać zanim zostaną zapylone.

Owoce drzewa moreli warto jeść m.in. ze względu na bogactwo beta-karotenu, flawonoidów i zeaksantyny. Dzięki przeciwutleniaczom możemy uniknąć nowotworów, cukrzycy oraz chorób serca. Zapobiegają one również starzeniu się. Beta-karoten korzystnie wpływa na wzrok oraz jest tarczą ochronną dla skóry od szkodliwego działania promieni UV. Świeże morele zawierają witaminy z grupy B oraz witaminę C.

Smaczne owoce są źródłem błonnika oraz pektyn, które pomagają w walce z zaparciami, zgagą i niestrawnością. Jedzenie moreli zaleca się osobom, które cierpią na nadkwasotę, bowiem owoce mają odczyn zasadowy. W 100 gramach moreli mamy 50 kcal.

Aktywne filtry

Świeże czy suszone?

W 100 gramach suszonych moreli jest ok. 300 kcal. Dlatego jest idealną przekąską w trakcie wzmożonego wysiłku. Pięciokrotnie większa jest także zawartość beta-karotenu i witaminy C w porównaniu do owoców świeżych. Wzrasta też ilość m.in. wapnia, potasu, fosforu, magnezu i błonnika pokarmowego. Dzięki temu suszone morele działają wzmacniająco na kości, wspomagają układ odpornościowy, pomagają w walce z trądzikiem i niedokrwistością oraz poprawiają kondycję skóry. Trzeba jednak uważać na zbyt dużą ilość owoców suszonych w diecie ze względu na ich wysoką kaloryczność oraz obciążenie dla układu pokarmowego.

Uwaga!

Potwierdzono obecność cyjanku w pestkach moreli. Dlatego pestek nie należy jeść więcej niż 2-3 dziennie. Większa ilość grozi zatruciem, uszkodzeniem wątroby i układu nerwowego oraz niewydolnością nerek. Bezpiecznie jest ich zastosowanie w kosmetyce. Pestki moreli są bogate w kwas gamma linolowy, który pomaga w nawilżeniu skóry. Mają one także działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające. Olej produkowany z pestek pomaga w chorobach układu oddechowego. W chorobach wrzodowych żołądka i dwunastnicy stosowany jest sok pozyskiwany z morelowych drzewek, który zawiera m.in. sole mineralne, białka i galaktozę.

Wymagania moreli

Sad morelowy najlepiej zakładać na żyznych, lekko kwaśnych glebach. Na sadzenie moreli należy wybierać stanowiska nasłonecznione, ciepłe i osłonięte od wiatru – takie warunki zapewnią lepsze plony (owoce będą się też lepiej wybarwiać), a pąki kwiatowe będą mniej narażone na przymrozki.

Wartościowe odmiany moreli

Przez lata hodowli stworzono wiele odmian moreli które dobrze radzą sobie w naszym klimacie przedstawiamy kilka z nich:

  • Harcot – obcopylna, średnio wczesna odmiana wykazująca dobrą odporność na mróz. Pochodzi z Kanady. Rodzi smaczne, duże owoce dojrzewające od połowy lipca.
  • Early Orange – amerykańska plenna wczesna odmiana moreli dość odporna na szarkę i mrozy. Rodzi owoce średniej wielkości owalne lub lekko spłaszczone, które zaczynają dojrzewać od połowy lipca. Przeciętna masa owocu tej odmiany to ok 60g.
  • Hargrand – średnio wczesna morela rosnąca powoli, ale rozłożyście. Jej małe i średniej wielkości owoce mają miąższ pomarańczowy są bardzo soczyste, smaczne a osiągają dojrzałość w drugiej połowie lipca.
  • Goldrich – częściowo samopylna (pojedyncze drzewo może owocować regularnie samo, ale do obfitych zbiorów wymaga towarzystwa innej odmiany moreli). Rozrasta się silnie i tworzy rozłożystą, wzniesioną koronę. Wykazuje odporność na mróz oraz szarkę i moniliozę. Ta odmiana moreli owocuje się bardzo dużymi ( masa owocu wynosi nawet 150 g), jędrnymi pestkowcami które zbieramy w lipcu.

Do chętnie uprawianych odmian moreli należą te o kolumnowej budowie, czyli genetycznie wytwarzających wąską koronę. Sprawdzają się idealnie w małym ogrodzie lub nawet na balkonie. Do odmian tego typu moreli należą np: Klarina (owoce odmiany są duże i bardzo duże nawet do 85 g) czy Compacta której owoce zbiera się pod koniec lipca owoce moreli mają wagę 35-50 g są owalne z pomarańczową skórką i czerwonym rumieńcem. Miąższ Kompakty jest słodki, nieco korzenny, soczysty. Pestka dobrze odchodzi od miąższu. Drzewa odmiany Compacta osiągają maksymalnie 2 m wysokości.

Uprawa moreli

Ze względu na zagrożenie mrozowe, morele lepiej wysadzać wiosną, pojedynczo lub w szpalerach. Odstępy między poszczególnymi roślinami zależą od kształtu korony i siły wzrostu danej odmiany.

Pielęgnacja drzew moreli obejmuje częste podlewanie po posadzeniu, ściółkowanie gleby w rzędach co zapobiega przesychaniu i nadmiernemu nagrzewaniu się gleby oraz ogranicza rozwój chwastów, oraz wysiew nawozów organicznych. W razie potrzeby warto też zastosować dodatkowy nawóz mineralny wzbogacony w mikroelementy cynk i bor. Zwłaszcza Bor jest bardzo ważny, ponieważ jego niedobór powoduje opadanie zawiązków owoców.

Jak i kiedy należy przycinać morelę?

W pierwszych latach po posadzeniu moreli należy wykonać cięcie drzew moreli formujące koronę. Wykonujemy je wiosną przed pąkiem różowym, formowanie korony trwa nawet 4 lata. Pierwsze cięcie ma na celu usunięcie wszystkich pędów dolnych. W przypadku 2-4 letnich drzew skraca się najsilniej rosnące pędy do jednego poziomu i obcina się te skierowane do wnętrza korony.

Starsze drzewa nie muszą już być corocznie cięte, a same zabiegi można przeprowadzać latem po zbiorach – ze względu na mniejszą wilgotność powietrza w tym okresie. Zwykle wystarczy ograniczyć się do cięć sanitarnych i prześwietlających korony.

Choroby moreli

Parch moreli

Początkowo na owocach moreli pojawiają się oliwkowe, z czasem ciemniejące, plamy, które później powiększają się i pokrywają aksamitnym nalotem. Następnie skórka ulega korkowaceniu i pęka, a owoce gniją. Na pędach pojawiają się brunatne lub czarne plamy, po czym kora pęka i tworzą się rany.

W ramach walki z parchem należy niezwłocznie usuwać i palić wszystkie porażone fragmenty drzew. Profilaktycznie prowadzi się opryski – w czasie kwitnienia i po jego zakończeniu.

Monilioza (brunatna zgnilizna drzew pestkowych)

Atakuje różne części rośliny, m.in. pędy (brązowieją i zamierają) oraz kwiaty (zasychają i pozostają na drzewie). Jeśli owoce się zawiążą, pojawiają się na nich brunatne plamki z szarawymi brodawkami i dochodzi do ich gnicia.

Porażone części drzew trzeba na bieżąco usuwać. W ramach profilaktyki zaleca się opryski fungicydami.

Dziurkowatość liści

Na liściach pojawiają się drobne, brązowiejące plamki, które z czasem się wykruszają. Choroba ta nie wpływa bezpośrednio na owocowanie, jednak ogranicza wzrost drzew przez zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej liści.

Z dziurkowatością liści walczy się niejako przy okazji profilaktyki innych chorób, stosując np. Miedzian w okresie nabrzmiewania pąków.

Zgorzel bakteryjna drzew pestkowych (rak bakteryjny)

Bakterie powodujące tę infekcję dostają się przez kwiaty do krótkopędów i dalej w głąb rośliny. W efekcie na gałęziach pojawiają się rany, a z czasem dochodzi do ich zamierania. Choroba ta może doprowadzić do usychania całych roślin. Częstym, objawem zgorzeli jest też gumoza.

Wszystkie porażone pędy trzeba usuwać, a przy zaawansowanym stadium konieczne będzie wycięcie całych roślin. Wszystkie rany po cięciach trzeba koniecznie zabezpieczyć maścią ogrodniczą. Aby zabezpieczyć drzewko owocowe przed infekcją, należy stosować oprysk preparatami miedziowymi w okresie: nabrzmiewania pąków, kwitnienia i po opadnięciu liści.

Szarka

Objawami tej wirusowej choroby są brunatne przebarwienia na owocach i liściach, na których z czasem tworzą się wyraźne bruzdy. Porażone owoce będą przedwcześnie opadać.

Porażone drzewa trzeba wycinać i palić. Profilaktyką jest tutaj walka z mszycami, które mogą roznosić wirusy.